چالش شمارگان مطبوعات در ایران
نوشته:مهدی بذرافکن
معاونت مطبوعاتی وزارت ارشاد بخشنامه جدیدی در این باره صادر کرده است.
در بخشی از این بخشنامه آمده است: حمایتهای معاونت مطبوعاتی منوط به اعلام وصول به موقع و اعلام شمارگان واقعی نشریات است. این موضوع توسط بازرسین وزارت ارشاد به صورت مستمر راستی آزمایی می شود.
معتقدم این مشکل با سازوکارهای فعلی حل نخواهد شد و شاید معاونت مطبوعاتی هم قصوری نداشته باشد به هر حال این معاونت اصل را بر اعتماد به مدیران مطبوعات و چاپخانه ها قرار داده اما ظاهرا این اعتماد چندان پاسخگو نبوده و نیست.
صدالبته که روی سخنم با همه مدیران مطبوعات و چاپخانه داران نیست. چه، بسیاری از آنان به درستی و به موقع شمارگان نشریات خود را اعلام و یارانه ای بر اساس حق و انصاف دریافت می کنند.
با این حال اهالی مطبوعات می دانند شمارگانی که از روزنامه ها به ارشاد اعلام می شود در اغلب موارد واقعی نیست؛ حتی ممکن است ارشاد بداند شمارگان فلان روزنامه با چیزی که از سوی مدیران آن اعلام شده تفاوت فاحشی دارد اما سند خاصی برای اثبات حرفشان ندارند.
معتقدم با رویه فعلی و حتی با بخشنامه جدید این مشکل حل نخواهد شد. در این بخشنامه اعلام شده مدیران مطبوعات در سامانه رسانه ارشاد شمارگانشان را اطلاع دهند که قبلا هم همین بوده و همچنین اعلام شده بازرسان چاپخانه ها را مورد راستی آزمایی قرار می دهند این مورد هم قبلا بوده اما مشکل حل نشده.
بازرسان ارشاد چگونه می خواهند شمارگان آنها را راستی آزمایی کنند؟
باز هم عرض می کنم. با این رویه آش همان است و کاسه هم همان. برای رفع این مشکل باید از تجهیزات پیشرفته ای در چاپخانه ها برخوردار بود. کاری که در کشورهایی مثل آلمان و ژاپن و سایر کشورهای اروپایی انجام می شود.
در آلمان و ژاپن دستگاه های چاپ ضمن این که از تکنولوژی مدرنی برخوردارند به سیستم اداره مربوطه در دولتشان متصل هستند.
در هر چاپخانه ای روزنامه هایی که باید آنجا منتشر شود همراه تعداد صفحات و حتی رنگی یا سیاه و سفید بودن تعریف شده است.
صفحات از تحریریه روزنامه ها به چاپخانه ارسال می شود. آنجا بر اساس تعداد صفحه ها و شمارگان، قبل از انتشار اطلاعات به دستگاه چاپ ارایه و وقتی دستگاه شروع به چاپ می کند همزمان هر تعداد صفحه و هر نسخه روزنامه به سیستم مرکزی اداره نشر دولت و صنف مربوطه آنجا نمایش داده می شود.
اینگونه ضمن آن که شمارگان مطبوعات کاملا واقعی و عیان است از اتلاف وقت بازرسان و مراجعه مدیران مطبوعات و چاپخانه ها به سایتی برای ثبت شمارگان هم جلوگیری می شود.
